Sign In Sign-Up

Welcome!

Close

Would you like to make this site your homepage? It's fast and easy...

Yes, Please make this my home page!

No Thanks

  Don't show this to me again.

Close

  RODOSLOV BRATSTVA MIĆUNOVIĆ

III     Rako_Milovanov  Blagota_Markov   Đuro_Novičin   Veljko_Jovanov   Vukašin_Jovanov   Blagota_Nenadov   Vukosava_Nenadova  Lazar_Gavrilov   Pavle_Gavrilov   Janko_Baćov   Špiro_Borov   Danilo_Milov   Obrad_Petkov   Milutin_Tomov   Ilija_Krstov   Joka_Jovanova   Žarko_Jošov   Mirko_Jošov   Mihailo_Maksimov  Ljubo_Petkov  Radovan_Borov    Marko_Baćov    Veljko_Baćov   

RAKO Milovanov

Rođen je 1872. godine na Tupanu. Kada mu je otac, glavar u hercegovačkom ustanku, poginuo 1875. godine na Muratovici, Rako je imao svega tri godine. Ubrzo je ostao i bez majčine njege, pa je podizan i vaspitavan zahvaljujući pažnji i dobroti svojih stričeva Baća i Marka. Od njih, kao istaknutih junaka i glavara, imao je šta naučiti. Zato je prirodno što je pošao njihovim stopama.

Osnovnu školu završio je u Rudinama, a dalje obrazovanje nastavio je u vojnoj školi na Cetinju. Pripadao je prvoj generaciji školovanih oficira crnogorske vojske. Učesnik je brojnih bitaka tokom oslobodilačkih ratova, u kojima je ispoljavao ličnu hrabrost i umješnost komandovanja povjerenim mu jedinicama. Zapažen je njegov podvig kada je kao komandir mitraljeske čete u Trećoj brigadi na Bregalnici, u kriznom momentu povlačenja jedinice pred iznenadnom i žestokom navalom Bugara, ostao na položaju, nanio neprijatelju teške gubitke i primorao ga na povlačenje.

Poslije kapitulacije Crne Gore 1916. godine dopao je ropstva. Bio je zatočenik zloglasnog logora Boldogason u Mađarskoj.

Stvaranjem Kraljevine Srba, Hrvata i Slovenaca, a kasnije Kraljevine Jugoslavije, kao crnogorski oficir preveden je u aktivnu službu nove vojske, ali je ubrzo penzionisan u činu majora. Doživio je duboku starost. U sredini gdje je živio, a posebno u svom bratstvu uživao je veliki ugled. Ljudi su ga voljeli i poštovali i često su navraćali da čuju njegovu mudru riječ i dobiju razborit savjet.

Za pokazanu hrabrost u balkanskim i u prvom svjetskom ratu, a naročito u bici na Bregalnici, odlikovan je Danilovim krstom I stepena i Ordenom bijelog orla s mačevima.

BLAGOTA Markov

Rođen je u Miločanima, kod Nikšića, 1878. godine. Osnovnu školu završio je u Riđanima, pa je kao darovit mladić i za to doba dovoljno pismen primljen u državnu službu 1898. godine. Ubrzo zatim odlazi u oficirsku školu, koju uspješno završava 1908. godine i dobija čin poručnika. U čin kapetana unaprijeđen je 1913. godine. U prvom balkanskom i u prvom svjetskom ratu komandovao je Gornjotrepačkom četom u sastavu Rudinsko-trepačkog bataljona crnogorske vojske. Na bojištu je bio hrabar ratnik i dobar strateg, a u ličnom životu staložen i razborit čovjek. Uživao je povjerenje i ljubav kako svojih potčinjenih, tako i pretpostavljenih.

Nakon pada Crne Gore dopao je u ropstvo u zloglasnom austrougarskom logoru u Boldogasonu.

U vojsci Kraljevine Jugoslavije proveo je, u činu kapetana I klase, do penzionisanja 1927. godine.

Blagota nije bio pasivan ni kao penzioner. Kao čovjek od velikog ugleda i povjerenja u svom mjestu biran je za predsjednika Radikalne stranke za srez nikšićki i za predsjednika rudinskotrepačke opštine.

Drugi svjetski rat za Blagotu i njegovu porodicu bio je koban: u njemu je izgubio dva sina i kćerku, kao i svoj život.

ĐURO Novičin

Rođen je 1892. godine u Cerovici. Završio je osnovnu školu i kao prirodno bistar i otresit mladić, šesnaestogodišnjak, primljen je u oficirsku školu na Cetinju. Uspješno je završio i s činom potporučnika odlazi u jedinicu, gdje, kao pravi vojnik od zanata, revnosno obavlja sve povjerene mu poslove. Volio je svoje vojnike i očinski se brinuo o njima, pa je s pravom zasluživao njihovu ljubav i poštovanje. Kod svojih kolega oficira bio je vrlo omiljen i popularan.

Učestvovao je u četiri rata: dva balkanska i dva svjetska i u svakom se pokazao kao pravi rodoljub, kome su otadžbina i svoj narod najveće blago, pa se za njihovu slobodu viteški borio i više puta je ranjavan. Na samom početku pada zemlje u ropstvo u prvom svjetskom ratu, maja 1916. godine, iako još neizliječen ranjenik, interniran je u austro-ugarski logor u Boldogasonu.

Đuro je i drugi svjetski rat dočekao na braniku domovine i već u prvim okršajima s Nijemcima kod Fruške gore teško je ranjen. Iako je već bio u poodmaklom životnom dobu, izlazi iz okupiranog Beograda i stupa u partizanske jedinice nešto prije kapitulacije Italije 1943. godine.

Po oslobođenju zemlje radio je u Komandi grada Beograda. Penzionisan je 1954. godine u činu majora, a umro je 15. avgusta 1975. godine.

VELjKO Jovanov

V

Veljko je rođen 1916. godine u Velestovu. Njegovo djetinjstvo i školovanje pratila je materijalna oskudica, jer je rano ostao bez roditelja. Gimnaziju je završio na Cetinju, gdje se uključio u napredni omladinski pokret i 1934. godine postao član KPJ i sekretar partijske ćelije Cetinjske gimnazije. Tako nagli politički uspon u svojoj osamnaestoj godini mogao je napraviti samo izuzetno obdaren i hrabar mladić. Kao student Pravnog fakulteta u Beogradu već je 1935. godine učesnik studentskih demonstracija i član Odbora ujedinjene studentske omladine, koji je rukovodio studentskim pokretom na Beogradskom univerzitetu.

U danima trinaestojulskog ustanka Veljko je u Crnoj Gori, gdje neumorno radi na organizovanju narodnog otpora italijanskom okupatoru. Komesar je Lovćenskog partizanskog odreda od njegovog osnivanja do povlačenja za Bosnu, kada je, odlukom partijskog rukovodstva, vraćen u Crnu Goru na ilegalni politički rad. I pod izuzetno teškim uslovima, kada je okupator, uz pomoć domaćih kvislinga, zaveo strahovit teror, Veljko uspješno objedinjuje djelovanje ilegalnih grupa i partijskih organizacija na povjerenom mu terenu. Jedna od značajnijih uspjelih akcija ilegalaca jeste sudjelovanje iz pozadine s partizanskim jedinicama koje su se vraćale iz Bosne u poznatoj bici na Javorku 1. i 2. maja 1943. godine, kada je neprijatelj pretrpio velike gubitke.

Ubrzo je Veljko postao rukovodilac Politodjela Druge proleterske brigade, s kojom je učestvovao u bici na Sutjesci juna 1943. godine, nakon čega, do kraja te godine, ratuje u istočnoj Bosni, Sandžaku, Srbiji i Crnoj Gori. Početkom 1944. godine postaje načelnik OZN-e za Crnu Goru i ponovo član Pokrajinskog komiteta KPJ za Crnu Goru i Boku.

Poslije oslobođenja Veljko često prelazi s jedne vrlo odgovorne na drugu još odgovorniju dužnost u partijskom i državnom aparatu nove Jugoslavije: ministar je unutrašnjih poslova u Vladi Crne Gore, zatim načelnik OZN-e za Beograd, pa pomoćnik ministra unutrašnjih poslova u vladi FNRJ, pa direktor Generalne direkcije metalurgije.

U diplomatsku službu Veljko je prešao početkom 1952. godine, kada je postavljen za pomoćnika ministra spoljnih poslova Jugoslavije. Dva puta je bio član državne delegacije na zasijedanju OUN 1949. i 1951. godine. Kao izuzetno talentovan diplomata i čovjek od velikog povjerenja i akcije postavljan je za abasadora tamo gdje je bilo najteže: prvo u SSSR-u, zatim u SAD, pa ponovo u SSSR-u.

Veljko je bio jugoslovenski ambasador u Sovjetskom Savezu u dva maha i to u vrijeme kada su odnosi između dvije zemlje bili vrlo nepovoljni. Samo čovjek izuzetne diplomatske vještine i taktičnosti, kakav je bio Veljko, mogao je u takvim okolnostima tako energično zastupati interese svoje zemlje, a ipak steći i uživati lične simpatije i prijateljstvo tadašnjih lidera SSSR-a N. S. Hruščova i L. I. Brežnjeva.

U pauzi između ambasadorske dužnosti u pojedinoj od ovih zemalja Veljko je bio zamjenik ministra spoljnih poslova Jugoslavije i predsjednik Odbora za spoljnu politiku Savezne skupštine.

Član prvog Predsjedništva SFRJ bio je od 1971. do 1974. godine.

Bio je poslanik Ustavotvorne skupštine Jugoslavije, a zatim poslanik Savezne skupštine u tri njena saziva.

Za člana CK KPJ biran je na tri partijska kongresa.

Imao je čin rezervnog general-potpukovnika JNA, a nosilac je Partizanske spomenice 1941. godine, Ordena narodnog heroja Jugoslavije i velikog broja drugih visokih domaćih i stranih odlikovanja.

Posljednjih godina života Veljko je bio član Savjeta Federacije. Ni tada ga radna energija nije napustila, već je, uprkos teškoj bolesti - paralizi, koja mu je oduzela desnu ruku, pripremio i objavio dvije knjige: "Moskovske godine 1956-58" i "Moskovske godine 1968-71", koje su bile vrlo zapažene i kod nas i u cvijetu i brzo prevedene na više stranih jezika.

Eto tako se Veljko Jovanov rvao sa svim nedaćama koje život u jednom burnom vremenu, kakvo je bilo njegovo, može donijeti i postao i bio revolucionar, ratnik, diplomata i državnik i, nadasve, čovjek, i nakon sebe ostavio trajno djelo, koje može služiti na čast bratstvu i narodu iz kojeg je ponikao i kao uzor mlađim generacijama kako se živi i radi za svoj narod i svoju zemlju. ,

VUKAŠIN Jovanov

Rođen je 1919. godine u Velestovu. Rat ga je zatekao na studijama filozofije u Beogradu. Organizator je i učesnik trinaestojulskog ustanka u cetinjskom kraju. Član SKOJ-a je od 1934, a KPJ od 1939. godine: U toku rata obavljao je vrlo odgovorne vojne i političke dužnosti: sekretar OK SKOJ-a i član OK KPJ za cetinjski okrug; rukovodilac Politodjela Desete hercegrvačke brigade i 29. divizije i politički komesar divizije. Poslije rata bio je pomoćnik načelnika Glavne političke uprave JA i politički komesar Jugoslovenske ratne mornarice. Zatim je, nakon izlaska iz Armije, sekretar ideološke komisije CK SKJ, direktor NIP "Borba"; predsjednik Savjeta za obrazovanje i kulturu SIV-a; član CK SK Crne Gore i Jugoslavije i Saveznog odbora SSRN; delegat u saveznom vijeću Skupštine Jugoslavije i dr. Završio je Višu vojnu akademiju i rezervni je general-major JNA.

Još kao srednjoškolac Vukašin se počeo baviti publicistikom i književnim radom. Prve radove objavio je u beogradskoj "Zori" i vršačkom "Novom srednjoškolcu". Do sada su mu izašli romani: "Stvari" (Narodna knjiga, Cetinje, 1956), "Oko u oko" (Nolit, Beograd, 1959), Todina u noći" (Naprijed, Zagreb, 1963), "Pretposljednji" (Nolit, Beograd, 1969), "Na dami medaljon" (Nolit, Beograd, 1971) i "Bolovanja" (Glas, Beograd, 1976); zatim studija "Između kulture i rada" (Beograd, 1972). Proza mu je prevođena na njemački, italijanski i mađarski jezik. Autor je scenarija za filmove: "Od monarhije do republike" i "Četrdeset godina borbe".

Nosilac je Partizanske spomenice 1941. godine, Ordena za hrabrost, Ordena zasluga za narod sa zlatnim vijencem, Ordena Republike sa zlatnim vijencem, Ordena za vojne zasluge sa zlatnim mačevima, Ordena bratstva i jedinstva sa zlatnim vijencem, Ordena rada sa crvenom zastavom, Ordena Jugoslovenske armije, Partizanske zvijezde i brojnih stranih odlikovanja.

Dobitnik je Trinaestojulske nagrade za 1977. godinu.

BLAGOTA  Nenadov

Rođen je 1910. godine u Velestovu, u seljačkoj porodici. Roditelji, mada veoma siromašni, riješili su da ga školuju. Kao učenik Cetinjske gimnazije uključio se u napredni omladinski pokret, pa je zbog te aktivnosti isključen iz osmog razreda. No, to Blagotu nije obeshrabrilo, već on još aktivnije nastavlja s političkim radom, pa ga KPJ prima u svoje članstvo 1937. godine. Zaposlio se kao državni službenik na Cetinju, ali je dvaput otpuštan, zbog svog antirežimskog političkog djelovanja.

Aprilski rat i okupaciju zemlje 1941. godine dočekao je kao sekretar partijske organizacije na Čevu. Prirodno je da je poziv Partije na ustanak oduševljeno prihvatio i svom snagom radio na njegovim pripremama. Formirao je Čevsku partizansku četu, s kojom je, kao njen komandir, 13. jula u zoru, neustrašivo upao u italijanski garnizon na Čevu. Ta smjela akcija uplašila je okupatora i njegove saradnike, a narodu podigla vjeru u vlastite snage.

Još jedna Blagotina akcija iz tih dana, po neobičnoj smjelosti i načinu kako je izvedena, zaslužuje da se pomene. Naime, kada je čuo da se u susjednom selu održava četnički zbor, Blagota se dobro naoružao i samo sam pošao tamo. Okupljenom narodu naredio je da se raziđe, a organizatore zbora poveo je u partizanski štab.

U danonoćnim borbama s višestruko brojnijim i neuporedivo bolje naoružanim italijanskim fašistima i njihovim domaćim saradnicima, Blagota je, prvo kao komandir Čevskobjeličke čete, a zatim partizanskog bataljona, činio prava čuda od junaštva. Tukao je bombama čak i borna kola i tenkove. Glavni štab za Crnu Goru ga je, za takvo junaštvo i uspješnost u komandovanju, tih dana pismeno pohvalio.

U jednom od bezbrojnih juriša sa svojim bataljonom na brdo Simunju, nedaleko od Čeva, Blagota je pao smrću hrabrih 22. marta 1942. godine.

VUKOSAVA Nenadova

Rođena je u Velestovu 1921. godine, gdje je i živjela do drugog svjetskog rata, baveći se poljoprivrednim poslovima. U danima ustanka 1941. godine Vukosava slijedi primjer svoje braće i rođaka i neumorno obavlja zadatke NOP-a. U okršajima s italijanskim okupatorom oko Grahova pokazala se kao neustrašiv borac. Tu je i prvi put ranjena.

Kad su partizanske jedinice morale da odstupe za Bosnu, i Vukosava je u njihovom stroju. Nizali su se njeni podvizi u napadima na utvrđena ustaška i njemačka uporišta: Bugojno, Kupres, Vilića Guvno, gdje je po drugi put ranjena, i mnoga druga. Bila je komandir voda, zamjenik političkog komesara čete i član Politodjela Četvrte proleterske brigade. Član je KP od 1942. godine, sekretar OK SKOJ-a i član PK SKOJ-a za Crnu Goru. Poslije rata član je CK i Predsjedništva SK Crne Gore, član Glavnog odbora SSRN i SUBNOR-a Crne Gore, zatim član Izvršnog vijeća Narodne Republike Crne Gore. U crnogorskom parlamentu bila je poslanik u četiri saziva, a jednom je birana i za poslanika Savezne skupštine. Bila je predsjednik Komisije CK SK Crne Gore za opštenarodnu odbranu i društvenu samozaštitu i član Predsjedništva SR Crne Gore.

Vukosava je ispoljila veliku ljubav i smisao za planinarstvo, pa je bila neumorni aktivista i entuzijasta u Planinarskom savezu Crne Gore.

LAZAR Gavrilov

Rođen je 1919. godine u Cerovici. Otac mu je s porodicom 1926. godine preselio u Bačku Topolu. Već kao đak Subotičke gimnazije Lazar učestvuje u akcijama koje organizuje napredna omladina. U SKOJ je primljen 1936. godine, ali je istjeran iz škole. Uspio je, pak, da u Somboru završi gimnaziju i da se upiše na Medicinski fakultet u Beogradu.

Član KPJ postao je 1938. godine. Zbog aktivnog revolucionarnog rada često je hapšen, mučen i suđen po Zakonu o zaštiti države.

PAVLE Gavrilov

Rođen je 1912. godine u Cerovici, opština Nikšić. Otac mu je s porodicom preselio u Bačku Topolu, pa je Pavle, iako pod teškim materijalnim uslovima, završio pravo u Subotici i apsolvirao na Ekonomskom fakultetu u Beogradu. Uoči rata radio je kao službenik u Skoplju. Aprilski rat ga je zatekao kao rezervnog oficira-komandanta mjesta u Nevesinju. Poslije kapitulacije našao se u svom zavičaju i odmah se pridružio organizatorima ustanka. Samoprijegoran rad u pripremama za dizanje ustanka u rudinsko-trepačkoj opštini, kao i Pavlovo ranije političko ubjeđenje i opredjeljenje, doprinijeli su da sredinom 1941. godine bude primljen u KPJ.

Prilikom formiranja Rudinsko-trepačkog partizanskog bataljona, januara 1942. godine, postavljen je za političkog komesara Gornjotrepačke čete. Kasnije, zajedno sa svojim starim ocem, stupa u Treću četu Trećeg bataljona Pete proleterske crnogorske brigade, u čijim redovima ostaje i bori se sve do istorijske bitke na Sutjesci, u kojoj je ranjen. Zadobijene rane i drugi ratni napori znatno su narušili i onako nježno Pavlovo zdravlje, ali se on nije predavao, već je i posljednjom snagom obavljao odgovorne vojne i političke dužnosti. Ubrzo poslije kapitulacije Italije postao je sekretar Rejonskog komiteta KPJ za Grahovo, Banjane i Rudine.

Pripadaju mu izuzetne zasluge za organizaciju i razvoj oslobodilačke borbe i narodne vlasti u Rudinama.

Umro je kao politički komesar Nikšićkog NOP odreda i član Biroa Sreskog komiteta KPJ za Nikšić, maja 1945. godine.

JANKO Baćov

Rođen je 1910. godine u Štedimu, kod Nikšića. Osnovnu školu i gimnaziju završio je u Nikšiću, a pravni fakultet u Subotici. Pripadao je naprednom studentskom pokretu i biran je u njegovo rukovodstvo.

Kao pravnik službovao je u Bitolju i Nikšiću. Smatran je jednim od pametnijih mladih intelektualaca i uglednijih građana predratnog Nikšića. Bio je oličenje fizičke i duhovne ljepote.

Završio je školu artiljerijskih rezervnih oficira i u aprilskom ratu 1941. godine, kao poručnik, komandir diviziona u 38. pješadijskom puku, hrabro se suprotstavio italijanskim agresorima na skadarskom ratištu i bio teško ranjen. Kad je zemlja okupirana, Janko se bez dvoumljenja opredijelio za put borbe za slobodu. Kao čovjek od velikog ugleda i povjerenja u svom mjestu biran je u prve organe vlasti. S te dužnosti je pošao u jedinicu, gdje je bio nišandžija na topu i komandir prve partizanske artiljerije u Nikšićkom odredu. Iako top, zvani "nenad", zarobljen od Italijana u borbama oko Grahova, nije imao nišanskih sprava, Janko je njim vrlo uspješno tukao određene ciljeve okupiranog garnizona u Nikšiću.

Janko je od samog formiranja Pete proleterske brigade u njenim redovima kao komandir Treće čete Prvog bataljona. Ranjavanjem je narušeno njegovo zdravlje, pa je, prilikom odlaska Brigade u Bosnu, ostao i neko vrijeme ilegalno boravio u Goliji. Ponovo je u stroju Pete proleterske maja 1943. godine. U bici na Sutjesci, juna 1943. godine, teško je ranjen i ubrzo je ranama podlegao.

ŠPIRO Borov

Rođen je 1909. godine u Smrduši, gdje je završio osnovnu školu. Gimnaziju je učio u Nikšiću i Subotici, a pravni fakultet je završio u Beogradu. U Bileći je završio školu za rezervne oficire.

Rat 1941. godine Špira je zatekao na dužnosti sudskog pripravnika u Okružnom sudu Gnjilane. U kratkotrajnom ratu bio je ađutant u Štabu Četvrtog bataljona 31. pješadijskog puka.

Još kao student pripadao je naprednom studentskom pokretu, pa je prirodno što je u svom kraju bio jedan od pokretača i aktivnih učesnika trinaestojulskog ustanka. U prvim borbama s italijanskim okupatorom na području Vilusa, Grahova i Crkvica komandovao je partizanskom četom, koja je odigrala istaknutu ulogu. Savo Orović, pukovnik bivše jugoslovenske vojske u svom "Ratnom dnevniku" o tome piše: "Rudinska četa je bila jedna od najboljih partizanskih jedinica u Nikšićkom odredu. Ona je u teškim borbama na pravcu Crkvice - Grahovo imala 26 teže i lakše ranjenih, a u njoj je bio svega 31 borac. Komandir ove junačke čete bio je Špiro B. Mićunović, sudski pripravnik".

Poslije povlačenja partizanskih snaga iz Crne Gore za Bosnu, Špiro se vraća u pozadinu kao ilegalni politički radnik. Ubrzo je zarobljen i još sa četvoricom svojih saboraca osuđen na smrt. Međutim, u noći uoči izvršenja smrtne kazne, svi su uspjeli da pobjegnu iz dobro čuvanog nikšićkog zatvora.

U KPJ primljen je novembra 1941. godine, a kasnije je biran za sekretara reonskog i člana sreskog komiteta KPJ.

Krajem 1943. godine Špiro odlazi u Desetu hercegovačku brigadu za pomoćnika komesara Petog bataljona, zatim sekretara bataljonskog komiteta i člana brigadnog komiteta KPJ. Kraj rata zatekao ga je na dužnosti predsjednika Suda Korpusa Narodne odbrane Jugoslavije. Zatim je bio predsjednik vojnog suda u Skoplju, Nišu i Sarajevu, a 1965. godine prelazi u Beograd i do penzionisanja radi kao sudija Vrhovnog vojnog suda JNA. Penzionisan je u činu pukovnika.

Nosilac je Partizanske spomenice 1941. godine. Odlikovan je: Ordenom za hrabrost, Ordenom partizanske zvijezde, Ordenom Narodne armije, Ordenom za vojne zasluge sa zlatnim mačevima, Ordenom bratstva i jedinstva, Ordenom zasluga za narod sa zlatnim vijencem, a od stranih odlikovanja ima: Poljski krst i Bugarsku spomenicu.

DANILO Milov

Rođen je 1919. godine u Smrduši, gdje je završio osnovnu školu i do rata 1941. godine bavio se zemljoradnjom, a jedno vrijeme i radom na izgradnji željezničke pruge Bileća - Nikšić. Aprilski rat zatekao ga je kao vojnika na braniku otadžbine.

Danilo je s ostalim rudinskim aktivistima neumorno radio na pripremanju ustanka, pa je prvih dana jula 1941. godine primljen u KPJ. Aktivno je učestvovao u trinaestojulskom ustanku i u mnogim borbama koje su rudinski partizani vodili oko Grahova i Nikšića. Prilikom formiranja Rudinskotrepačkog partizanskog bataljona, na samom početku 1942. godine, Danilo je postavljen za političkog komesara Smrduške čete.

Jedno vrijeme rata proveo je na teškim i odgovornim zadacima ilegalnog rada, a zatim se ponovo uključio u operativne partizanske jedinice kao borac i politički rukovodilac. Kraj NOR-a ga je zatekao na dužnosti političkog komesara artiljerijskog diviziona u činu kapetana prve klase. Kasnije je završio partijsku školu u jednogodišnjem trajanju.

Teškoće i napori kojima je bio izložen u toku rata, a naročito u periodu ilegalnog rada, narušili su Danilovo zdravlje, pa je rano, zbog bolesti, morao da prekine vojničku karijeru. Penzionisan je 1952. godine u činu majora JNA, s dužnosti političkog komesara avio-puka.

Kad mu je stanje zdravlja to omogućilo, Danilo se s velikim entuzijazmom uključio u društveni život, a naročito u sistem opštenarodne odbrane u Banja Luci, gdje je s porodicom ostao da živi. Za takav samoprijegoran rad dobio je najveće priznanje te sredine: nagradu koja je istaknutim entuzijazistima dodjeljivana povodom dana oslobođenja Banja Luke od fašističkog okupatora. Za aktivan rad i samodoprinos na planu opštenarodne odbrane vanredno je unaprijeđen u čin rezervnog potpukovnika.

OBRAD Petkov

Rođen je 1924. godine u Smrduši. Završio je osnovnu školu i do rata 1941. godine se bavio zemljoradnjom. Kao sedamnaestogodišnji mladić aktivno se uključio u organizaciju i dizanje trinaestojulskog ustanka u svom kraju. Po zadatku KPJ, čiji je član postao 1943. godine, bio je duže vrijeme pozadinski radnik. Odlikovao se izuzetnom hrabrošću i dovitljivošću, pa je smjelo i uspješno izvršavao sve postavljene mu zadatke, koji su se nerijetko graničili s nemogućim.

U jednom okršaju s Nijemcima u Rudinama teško je ranjen. Ponovo je u partizanskim jedinicama, s još nezaliječenim ranama. Iz rata je izašao s činom kapetana na dužnosti političkog komesara diviziona. U poslijeratnom periodu u Armiji je bio na dužnostima od komesara diviziona, šefa agitpropa brigade, do zamjenika komandanta flotile. Penzionisan je u činu kapetana bojnog broda. Završio je vojnopomorsku oficirsku školu, partijsku školu "Rade Končar" i pravni fakultet.

MILUTIN Tomov

Rođen je 1922. godine. Završio je osnovnu i nižu poljoprivrednu školu i do rata 1941. godine radio u Vitomirici kao zemljoradnik.

U danima rata 1941. godine, iako tek devetnaestogodišnji mladić, aktivno se uključio u narodnooslobodilački pokret. Po nalogu SKOJ-a i KPJ obavljao je odgovorne zadatke kao ilegalni pozadinski radnik do početka 1943. godine, kada je stupio u Kosovsku brigadu. Do kraja rata bio je borac i rukovodilac u jedinicama NOV Jugoslavije.

Poslije rata ostao je u JNA kao vojni starješina sve do 1960. godine, kada je penzionisan u činu potpukovnika.

ILIJA Krstov

Rođen je u Velestovu 1910. godine, odakle je preselio u Vitomiricu, kod Peći, gdje se do rata 1941. godine bavio zemljoradnjom. Narodnooslobodilačkom pokretu je pristupio od prvog dana ustanka u svom kraju. Ratni put je započeo u Prvoj makedonsko-kosovskoj brigadi od njenog formiranja. U ratu je bio hrabar borac, pa je nekoliko puta ranjavan. Bio je barjaktar Prve kosovsko-metohijske brigade. Od početka 1945. do 1947. godine bio je komandir jedinice KNOJ-a, a zatim je prešao na dužnost komandira milicije. Umro je 1982. godine i sahranjen uz odgovarajuće vojne počasti.

JOKA Jovanova

Rođena je 1912. godine u Velestovu. Završila je osnovnu školu, nižu gimnaziju i prvi razred učiteljske škole. Aktivno je učestvovala u pripremanju i dizanju trinaesto-julskog ustanka u svom rodnom mjestu, a zatim je sve vrijeme rata provela u partizanskim jedinicama, odnosno u jedinicama NOV Jugoslavije.

Kad je, poslije rata, konstituisana Privredna komora Jugoslavije, Joka je u njoj dobila funkciju načelnika Opšteg i kadrovskog sektora i na toj dužnosti je ostala sve do penzionisanja.

ŽARKO Jošov

Rođen je 1915. godine u Riđanima, kod Nikšića, gdje je i živio do početka drugog svjetskog rata. Kao mladić uključio se u napredni radnički pokret, pa je spremno dočekao i prihvatio poziv Komunističke partije za dizanje ustanka protiv okupatora. Član KPJ postao je 1941. godine. Učestvovao je u mnogim bitkama od prvog dana ustanka pa sve do kraja rata. Bio je i u istorijskoj bici na Sutjesci, juna 1943. godine. Kraj rata dočekao je na dužnosti komesara bataljona Šeste crnogorske brigade, u činu majora.

Poslije oslobođenja zemlje više godina je proveo na odgovornim dužnostima u Saveznom sekretarijatu za unutrašnje poslove, gdje je i penzionisan sa dužnosti savjetnika.

MIRKO Jošov

Rođen je 1917. godine u Riđanima, kod Nikšića. Završio je osnovnu školu i četiri razreda gimnazije, a zatim je, do početka drugog svjetskog rata, radio na izgradnji željezničke pruge i kolskih puteva.

Uključio se u napredni omladinski pokret i 1941. godine postao član SKOJ-a. U periodu priprema za trinaestojulski ustanak i u samom ustanku aktivan je učesnik gerilskih grupa i partizanskih jedinica, a zatim borac je Nikšićkog NOP odreda. Od formiranja Pete crnogorske brigade Mirko je u njenim redovima. Član KPJ postao je 1944. godine. Oslobođenje zemlje dočekao je kao komandir čete u Šestoj crnogorskoj brigadi.

Poslije rata završio je više partijskih kurseva i školu pješadijskih oficira. U jedinicama KNOJ-a bio je komandant bataljona. Penzionisan je u činu majora JNA.

Kao penzioner bio je aktivan u pripremama omladine za opštenarodnu odbranu i društvenu samozaštitu.

Nosilac je Partizanske spomenice 1941. godine.

MIHAILO Maksimov

Rođen je 1927. godine u Smrduši. Osnovnu školu završio je u rodnom mjestu, a tri razreda gimnazije u Nikšiću. Rat je prekinuo ne samo njegovo dalje školovanje, već i mnoge dječačke radosti i snove. Surove ratne prilike i od djece su zahtijevale ozbiljan i aktivan rad, pa je i Mihailo, iako tek petnaestogodišnjak, postao saradnik NOP-a, a ubrzo i skojevac. U Posadnu četu Komande mjesta na Trubjeli stupio je sredinom 1944. godine.

U Beogradu je, odmah po njegovom oslobođenju, oktobra 1944. godine, formirana Vojna akademija. Kriterijumi za prijem u prvu klasu njenih pitomaca bili su izuzetno visoki. Trebalo je biti vrlo inteligentan i kristalno moralno-politički čist, pa dospjeti tamo. A Mihailo je bio upravo takav.

Iako su uslovi za život i rad pitomaca prvih poslijeratnih godina bili veoma teški, Mihailo je vrlo uspješno završio trogodišnje školovanje, poslije čega, u činu artiljerijskog potporučnika, odlazi na dužnost u Skoplje.

Njegov besprijekoran rad donosio mu je redovna unapređenja, a potreba službe uslovljavala je često mijenjanje garnizona, pa su slijedili: Bitolj, Kumanovo, Leskovac, Petrovaradin, Sremski Karlovci, Pančevo, Vršac, Kraljevo, Požarevac i drugi. Završio je Visoku vojnu akademiju u Zagrebu i posljednjih jedanaest godina svoga rada u JNA proveo je u Generalštabu u Beogradu. Penzionisan je u činu pukovnika 1977. godine.

Sve svoje znanje i neiscrpnu radnu energiju Mihailo je bezrezervno posvetio Armiji, a samim tim i svojoj domovini i narodu. Za takav rad odlikovan je sa: dvije Medalje za hrabrost, Ordenom zasluga za narod III reda, Ordenom za vojne zasluge sa zlatnim mačevima i dr.

Mihailo nije znao za predah i odmor, pa je sve svoje slobodno vrijeme van službe posvećivao sportu, a posebno fudbalu i šahu. Više godina je bio fudbalski sudija i za sve to vrijeme nikad na njegov rad nije uložena žalba.

LjUBO Petkov

Rođen je 1928. godine u Smrduši, gdje je završio osnovnu školu.

Sva Ljubova porodica bila je opredijeljena za NOP, pa je i on još kao dječak u njemu aktivno učestvovao. U partizanske jedinice stupio je septembra 1943. godine. Ubrzo je stekao povjerenje SKOJ-a pa je njegov član postao aprila 1944. godine, a nepunu godinu dana kasnije primljen je i u KPJ. Kao partijski radnik imao je vrlo odgovorne funkcije: od sekretara osnovne organizacije, člana pukovskog i korpusnog komiteta do člana Komiteta Generalštaba JNA.

U jedinicama NOV počeo je kao borac, pa delegat voda u Drugom bataljonu Šeste crnogorske brigade, a zatim je bio komandir voda veze u artiljerijskom divizionu Osmog korpusa.

Još prije nego je rat završen, u martu 1945. godine, sa ratišta je upućen u oficirsku školu za veze, da bi kasnije, postupno, u ovom rodu vojske stekao visoko obrazovanje. U poslijeratnom periodu završio je gimnaziju.

U JNA je, poslije rata, bio na dužnosti: komandira čete, komandanta bataljona, načelnika štaba puka, načelnika veze mehanizovane brigade, načelnika odsjeka u Generalštabu JNA. Neko vrijeme bio je direktor sektora u PTT Srbije. Penzionisan je u činu pukovnika JNA.

RADOVAN Borov

Rođen je 1900. godine u Smrduši, gdje je završio osnovnu školu. Gimnaziju je završio u Nikšiću, a pravni fakultet u Beogradu. Prvo službovanje bilo mu je u Nikšiću na dužnosti sudijskog pripravnika u Sreskom sudu. Poslije položenog sudijsko-advokatskog ispita izabran je 1934. godine za sudiju Sreskog suda u Nikšiću i na toj dužnosti ostao je do kapitulacije Jugoslavije.

Juna 1942. godine, zbog bjekstva iz okupatorskog zatvora njegovog brata Špira, koji je bio osuđen na smrt, Radovan je uhapšen. Iz zatvora je izašao narušenog zdravlja.

Poslije oslobođenja zemlje vraća se svom sudijskom pozivu i sve do penzionisanja zauzima istaknuta mjesta u pravosudnim ustanovama u Crnoj Gori. Bio je predsjednik Sreskog suda Danilovgrad, zatim Sreskog suda u Podgorici, Okružnog privrednog suda i Višeg privrednog suda Crne Gore.

U crnogorskom pravosuđu proveo je 41 godinu i mnoge generacije mladih pravnika sjećaju se njegovih iskrenih i kolegijalnih savjeta. Rijetko se u pravosudnoj struci mogla u jednom čovjeku-sudiji, kao što je bio Radovan, sresti tako sređena usklađenost izuzetne darovitosti, izvanredne moći zapažanja i saživljavanja s predmetima bilo o kojoj vrsti spora da se radi. Radovan je vrlo jednostavno i s lakoćom znao da pronikne u srž spora, jer je imao izvanredno pravničko znanje i intuiciju. Njegov lik i kao čovjeka i kao sudije ostaće u sjećanju njegovih brojnih saradnika i poštovalaca.

MARKO Baćov

Rođen je 1911. godine u Štedimu, kod Nikšića. Osnovnu školu i gimnaziju završio je u Nikšiću, a poljoprivrednošumarski fakultet u Zemunu 1939. godine. Školu za rezervne oficire završio je 1940. godine u Sarajevu.

U danima ustanka 1941. godine priključio se narodnooslobodilačkom pokretu. Borio se u jedinicama Nikšićkog partizanskog odreda do maja 1942. godine. Poslije odlaska partizana za Bosnu vraća se kući, ali je uhapšen i u okupatorsko-četničkom zatvoru ostaje četiri mjeseca. Od jula 1943. godine ponovo je u jedinicama NOV. Prilikom oslobođenja Nikšića 1944. godine izabran je u Sreski narodnooslobodilački odbor.

Marko je krajem 1946. godine postavljen za direktora prvog poljoprivrednog dobra u Crnoj Gori na Kapinom polju. U oktobru 1949. godine prelazi u Titograd na dužnost direktora Direkcije državnih dobara. Istovremeno je bio i načelnik Privrednog savjeta NR Crne Gore. Reorganizacijom državne uprave 1956. godine prelazi u Ministarstvo poljoprivrede. Bio je pomoćnik republičkog sekretara za poljoprivredu do penzionisanja 1980. godine.

Kao istaknuti poljoprivredni stručnjak više puta u toku službovanja je odlazio na razna studijska putovanja po zemlji i inostranstvu (Holandija, Turska), a jedno vrijeme proveo je na specijalizaciji u Parizu. Redovno je sarađivao u domaćim i stranim časopisima iz oblasti svoje struke. Njegova uža specijalnost bilo je stočarstvo, pa je iz ove oblasti objavio više zapaženih radova.

Pored službenih poslova bavio se i društvenim aktivnostima. Duže vremena je bio predsjednik ili sekretar Saveza stručnih organizacija u poljoprivredi i šumarstvu Crne Gore.

VELjKO Baćov

Rođen je 1913. godine u Štedimu, kod Nikšića. Osnovnu školu i gimnaziju završio je u Nikšiću, a pravni fakultet u Subotici. Pješadijsku školu za rezervne oficire završio je u Sarajevu.

U aprilskom ratu 1941. godine učestvovao je kao komandir čete u sastavu graničnih jedinica prema Albaniji. U ustanku 1941. godine stupio je u partizane i ubrzo postao komandir Prekovođanske čete, s kojom je u okolini Nikšića izvodio vrlo uspješne akcije protiv okupatora.

Kad su se partizanske jedinice povukle za Bosnu, Veljko se vratio u pozadinu, ali je odmah uhapšen i u okupatorskim zatvorima u Nikšiću i na Cetinju proveo je više od godine dana. Kapitulacija Italije i Veljku je donijela slobodu i on je opet u jedinicama NOV.

Po oslobođenju Nikšića izabran je za člana Zemaljske komisije za utvrđivanje ratnih zločina. Jedno vrijeme radio je u Okružnom, a zatim u Republičkom tužilaštvu u svojstvu pomoćnika tužioca, da bi kasnije prešao na dužnost načelnika u Komitetu za zakonodavstvo i izgradnju narodne vlasti NR Crne Gore.

Prilikom reorganizacije organa vlasti u Crnoj Gori, Veljko je izabran za predsjednika Sreskog odbora Nikšić, a poslije ukidanja srezova, dva puta uzastopno je biran za predsjednika opštine Nikšić. Jedno vrijeme nalazio se na dužnosti sekretara i člana Izvršnog vijeća Skupštine SR Crne Gore.

Veljko se odlikovao velikom radnom energijom. Bio je čovjek široke opšte i pravne kulture, kao i veliki pobornik za uspostavljanje demokratskih odnosa među ljudima. Zalagao se za toleranciju, trpeljivost i kulturu dijaloga. Bio je duhovit čovjek i imao je pripovjedačkog dara. Izvrsno je poznavao narodnu tradiciju i epsku poeziju i umio je lijepo da zapjeva uz gusle. Bio je vrlo društven, volio je ljude i ljudi su voljeli njega.

Za nesebičan rad i rezultate koje je postizao odlikovan je: Ordenom zasluga za narod, Ordenom za hrabrost, Ordenom bratstva i jedinstva, Ordenom Republike sa srebrnim vijencem, Ordenom rada sa zlatnim vijencem i Ordenom rada sa crvenom zastavom.

Dragiša Đoković je povodom smrti Veljka Baćova Mićunovića je između ostalog napisao u dnevnoj štampi:

"Veljko Baćov Mićunović je izdanak sredine i porodice koje su u svim vremenima davale ugledne ljude i u kojima su njegovana ona svojstva etike našega naroda koja imaju trajnu vrijednost - rodoljubje, ljubav prema čovjeku i odanost dobru i progresu. Ostajući veran toj tradiciji, Veljko je znao da čuva ugled svog roditeljskog doma i da cijelog svog života, u svakom danu, bude na visinu ljudske dužnosti. Kao sin znamenitog oca, vaspitan na epskoj heroici i primjerima čojstva ranijih generacija, on i nije mogao biti drugo sem čovjek koji čestito misli, pošteno osjeća i radi. Prirodno je zato što se rano opredijelio za napredni pokret, borbu i pregalaštvo svoje generacije, kojima je, kao čovjek s razvijenim osjećanjem dužnosti dao dragocjen doprinos. A normalno je i što su mu od društva povjeravane odgovorne dužnosti. I on je to povjerenje opravdavao.

Moralna čistota je bila osnovna crta koja je sjenčila ljudski profil Veljka Baćova. Bio je humanista i demokrata, pouzdan drug i postojan prijatelj. Cijenjen i objektivan pravnik. Čovjek postojanih uvjerenja, trezvena pogleda i logična uma. Svojom plemenitošću i jednostavnošću, prostosrdačnim i prisnim odnosom prema ljudima i razumijevanjem njihovih životnih potreba plijenio je ljubav svih sa kojima je dolazio u bilo kakvi radni i životni dodir. 3ahvaljujući tim svojim karakternim osobinama, bio je jedan od onih koji su uspjeli da odole mnogim životnim iskušenjima kojima nas život dovodi pred moralni ispit, jedan od onih koji su u sudbonosnim momentima i na revolucionarnim raskršćima uvijek odabirali ono što je najčovječnije, ali i najteže: ostati privržen svom narodu i njegovoj slobodi, zaštiti ljudskih života i ljudskog dostojanstva, kao najvećih vrijednosti.

Svojim življenjem, osobinama svog karaktera i prilježnošću i predanošću stručnom i političkom radu, Veljko je služio kao primjer pametnog i u svemu časnog čovjeka, ni u čemu poročnog političkog poslenika i uglednika. Kao vrstan pravnik i obrazovan političar, ostavio je za sobom trajan trag radeći na razvoju nikšićkog kraja u periodu između pedesetih i šezdesetih godina, kada se kao predsjednik nalazio na čelu sreza i opštine Nikšić. A to je period najintenzivnijeg razvoja i graditeljstva u nikšićkom kraju, ali i zgusnutih problema svake vrste. Docnije takav će biti i kao radnik na isturenim zadacima u Republici.

Veljko Baćov Mićunović se odlikovao poslovičnom skromnošću, uzdržanošću od prenagljivanja, čovječnošću i istinoljubljem. Mrzio je pozerstvo, teatralnost i razmetljivost. Sa indignacijom je ukazivao na one koji su podlegli gramzivosti i korišćenju političke rente, na razmetljivce koji su unovčavali zasluge i zloupotrebljavali svoju političku moć i položaj.

IV: Danilo_Antov, Prof.dr_Dragoljub_Miletin, Prof.dr_Milan_Vukov, Dr_Darinka_Maksimova, Mr_Vojislav Savov, Radomir_Andrijin, Vlado_Živkov, Milan_Savin, Spasoje_Šorov >> 

RODOSLOV BRATSTVA MIĆUNOVIĆ